سمیناری تحت عنوان “چالش برق در زنجیره فولاد” با حضور برخی از مدیران صنایع فولاد، معدن، برق و انرژی و مقامات وزارت صمت و نیرو در دو بخش تامین پایدار برق در زنجیره فولاد که شامل: پشتیبانی، مانع‌زدایی و اصلاح الگوی مصرف میباشد و سرمایه‌گذاری صنایع معدنی و فولادی در صنعت برق که شامل :چشم‌انداز، موانع و راهکارها است برگزار شد.
در این سمینار سید رسول خلیفه سلطانی، دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران پیش از برگزاری مراسم، بر این مهم تاکید کرد که یکی از نیازهای حیاتی برای صنایع فولادی دسترسی به برق مصرفی است و تامین پایدار برق این صنعت بسیار حائز اهمیت است، خلیفه سلطانی افزود: با اظهارنظرها و اجرای پنل‌های تخصصی، تمام ابعاد تامین پایدار برق تولیدکنندگان زنجیره فولاد بررسی و باتوجه به ترکیب حاضران در این سمینار از مدیران وزارت صمت و نیرو تا شرکت‌های معدنی، فولادی، نیروگاهی و تشکل‌های تخصصی حوزه برق و انرژی، راهکارهای عملی برای رفع چالش برق و ابعاد سرمایه‌گذاری در این حوزه ارائه می‌شود.
خسارت ۶ میلیارد دلاری صنایع فولادی در سال به دلیل قطعی برق
رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران بهرام سبحانی در مراسم افتتاح این مراسم طی سخرانی خود به این نکته اشاره کرد که براساس افق چشم انداز فولاد مقرر بوده که تا سال ۱۴۰۴ به میزان ۵۵ میلیون تن ظرفیت تولید داشته باشیم، اظهار کرد: در سال جاری با کمبود و بحران برق مواجه شدیم. در سال گذشته نیز محدودیت گاز و برق وجود داشت و نتیجه این بود که امروز با ظرفیت بالقوه ۴۰ میلیون تن، تنها ۳۰ میلیون تن تولید داریم.
وی در ادامه افزود: در حقیقت با وجود اینکه ظرفیت آماده بهره‌برداری ۴۰ میلیون تن است اما نتوانستیم به این رقم در تولید برسیم. با این حال زمانیکه برای یک واحد تولیدی برنامه تولید تدوین می‌شود (با کسر زمان تعمیرات در واحدهای تولیدی)، روند تولید میبایست ادامه‌دار باشد تا صرفه اقتصادی از بین نرود. این در حالیست که امروز در این شرایط، ۲۵ میلیون تن ظرفیت نصب شده و موجود در واحدها، بدون استفاده مانده است.
سبحانی یادآوری کرد که در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ برنامه منسجمی برای فولاد وجود داشت و وزارت معادن و فلزات با برنامه مشخصی به کار خود ادامه میداد و بقیه سازمان‌ها از جمله معادن و نیروگاه‌ها همه بر اساس استراتژی و نظام منسجم برنامه ریزی تعریف شده حرکت می‌کردند، سبحانی تصریح کرد: اما متاسفانه در دو دهه اخیر این نظام از بین رفته و گویا هیچکس متولی این حوزه نیست.
در ادامه میتوانید خبر “در چهار ماهه ابتدایی سال چه تعداد بنگاه صنعتی راه اندازی شد؟” را نیز مطالعه نمایید.
رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد گفت: صنایع فولادی نیازمند برق هستند و با توجه به شرایط پیش آمده اعلام شده که خود واحدها نیروگاه احداث کنند که این اقدام برای واحدهای بزرگ امکانپذیر است اما این امکان برای بخش‌های کوچک وجود ندارد.
وی در ادامه افزود: کمبود برق، یک اتفاق غیرقابل پیش‌بینی نبود. این رخداد می‌تواند از عوامل ضعف در مدیریت انرژی باشد. متاسفانه برای برطرف کردن این مشکل مصرف به میزان تنها ۱۰ درصد دیماند اتخاذ شد که در حقیقت ناشیانه‌ترین تصمیم بود. خاموش شدن کوره و ادامه فعالیت بعد از رفع محدودیت‌ها برای آماده نگاه داشتن تجهیزات تولید و عدم خاموشی امکانات می‌خواهد. تصمیمات غلط و غیر کارشناسی، معضل کمبود برق را افزایش می‌دهد.
وی با ابراز امیدواری در ادامه سخنان خود افزود: دولت جدید روی کار آمده برای عدم تولید ۱۰ میلیون تن فولاد از ظرفیت ۴۰ میلیون تنی که به نوعی عدم نفع از تولید بوده و منجر به از دست دادن شش میلیارد دلار شده است، برنامه داشته باشد؛ زیرا این عدد در اقتصاد کشور بسیار تاثیر گذار است و چندین هزار شغل را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
سبحانی تاکید کرد: وزارت نیرو میبایست برای راه‌اندازی نیروگاه همراه ما باشد و مشخص کند در کدام نقاط امکان توزیع برق و به چه میزان فراهم است. در این راستا نیاز است تا تخصیص ارز برای تامین تجهیزات صورت پذیرد. همچنین در هنگامی که موضوع قطعی برق وجود دارد، واحدهایی که تولید برق انجام می‌دهد باید از محدودیت‌های مصرف برق وزارت نیرو معاف شود.
رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد تاکید کرد: اگر موارد و اقدامات عنوان شده تحقق پذیرد، می‌توان معضل کمبود برق را جبران کرد؛ در غیر این صورت هرسال با محدودیت برق رو به رو خواهیم بود و فرصت‌های صادراتی را همچنان از دست خواهیم داد. این در شرایطی است که قیمت شمش فولاد در چند سال گذشته صعودی بوده و اکنون به رقم ۶۰۰ دلار در هر تن رسیده است. امید است با برگزاری این همایش مسیر مشخصی در جهت تامین برق مورد نیاز فولادی‌ها برای تولید ۴۰ میلیون تن و ۵۵ میلیون تنی ایجاد شود.
مدل اقتصادی صنعت برق باید تغییر کند
در ادامه معاون طرح و برنامه وزارت صمت جناب آقای سعید زرندی، ضمن اشاره به رشد هشت درصدی صنعت کشور در سال جاری اظهار کرد: سال قبل بر خلاف وجود چالش‌ها، مشکلات ناشی از تحریم‌ها و شیوع کرونا، سال خوبی برای تولید بود و بخش صنعت و تولید در مسیر رشد حرکت کرد. این شرایط مطلوب تا سه ماهه نخست سال جاری نیز تداوم داشت.
وی خاطر نشان کرد: باتوجه به اینکه وزارت صنعت و معدن وضعیت تولید محصولات صنعتی و معدنی منتخب را به صورت ماهانه رصد می‌کند، ۲۷ محصول را دارای رشد مطلق و حدود ۳۰ محصول را دارای رشد عمدتا بالا اعلام می‌کند.
زرندی اعلام کرد: ظرفیت فعلی کنستانتره سنگ آهن در کشور حدود ۵۷ میلیون و ۶۶۰ هزارتن است که ۸۰ میلیون تن در این بخش هدف‌گذاری شده و در حوزه گندله نیز ظرفیت تولید ۴۷ میلیون و ۶۰۰ هزار تن است و برای آن هدف‌گذاری ۵۸ میلیون تنی صورت گرفته است. همچنین میزان ظرفیت فعلی آهن اسفنجی حدود ۳۵ میلیون تن و هدف‌گذاری در این حوزه بر مبنای ۵۲.۷ تن برنامه‌ریزی شده است و در بخش نورد هدف‌گذاری ۴۶ میلیون تنی با رسیدن به ظرفیت تولید ۵۸ میلیون تنی محقق شده است.
زرندی ضمن تاکید بر اهمیت و نقش صنایع معدنی به‌ویژه فولاد در گذر از شرایط سخت اقتصادی ناشی از تحمیل تحریم‌ها، تصریح کرد: تقریبا ۱۲ درصد ارزش افزوده صنعت در حوزه فولاد بوده و این به معنای ضرورت یک برنامه‌ریزی منسجم در این حوزه است.
معاون طرح و برنامه‌ریزی وزارت صمت در ادامه با استناد به آمار اعلام شده و شرایط خوب تولید تا سه ماه نخست سال جاری، تحقق اهداف تعیین شده را در صورت تامین برق، امکانپذیر دانست و گفت: شرایط تولید تا خرداد ماه و تا پیش از روبه رو شدن با چالش‌های تامین برق، رضایت‌بخش بود اما در سه ماهه گذشته به‌واسطه عدم تامین برق واحدهای تولیدی به‌ویژه در بخش سیمان و فولاد دچار مشکل شدیم.
زرندی میزان خسارت ناشی از قطعی برق واحدهای فولادی (تنها در زیرمجموعه ایمیدرو) را هفته‌ای ۲۳۵ میلیون دلار اعلام کرد و گفت: برای دستیابی و تحقق هدف ۵۵ میلیون تنی فولاد، حداقل ۵۰۰۰ مگاوات کمبود برق وجود دارد. وزارت صمت در کنار رایزنی‌ها و پیگیری‌هایی که با وزارت نیرو جهت تامین برق بخش صنعت انجام داد، پیگیری موضوع سرمایه‌گذاری در حوزه برق را نیز در دستور کار خود قرار داد.
وی سرمایه‌گذاری بخش صنعت در کنار تغییر مدل اقتصادی صنعت برق و حل مشکلات مربوط به اتلاف شبکه را راهکار و تدبیر مناسبی برای کاهش مشکلات برق صنایع دانست و افزود: بخش صنعت در حال حاضر برای تامین ۱۰ هزار مگاوات برق اعلام آمادگی کرده است.
این مقام صنعتی، ضمن تاکید بر اینکه وزارت صمت در سند ۱۴۰۴ میزان نیاز و مصرف برق مورد نیاز صنایع را اعلام کرده بود، تصریح کرد: البته اعلام نیاز به تنهایی کافی نبود و توجه دستگاهی جهت پیگیری و ایجاد هماهنگی برای الزام تامین برق مورد نیاز بخش صنعت وجود داشت.
زرندی ضمن ابراز امیدواری نسبت به تامین برق پایدار بخش صنعت کشور توسط وزارت نیرو و اجرایی شدن طرح تامین ۱۰ هزار مگاوات برق توسط بخش صنایع، بر ضرورت تمرکز برای تامین برق و انرژی مورد نیاز صنایع در ماه‌های آینده تاکید کرد و گفت: لازم است از حالا تدابیر لازم برای جلوگیری از ایجاد محدودیت در تامین گاز این واحدها در زمستان در نظر گرفته شود تا دیگر شاهد اینگونه اتفاقات ناگوار برای صنعت نباشیم.
معاون طرح و برنامه‌ریزی وزارت صمت ضمن اشاره به تجربه موفق سرمایه‌گذاری بخش صنعت در تامین آب مورد نیاز خود در پروژه انتقال آب خلیج فارس به فلات مرکزی و استفاده از ظرفیت شرکت‌های برتر به عنوان سرمایه‌گذار، اظهار کرد: وزارت صمت چالش‌های صنعت را درک می‌کند و با توجه به شرایط و فضای مناسبی که برای تولید وجود دارد لازم است با ایجاد فرصت سرمایه‌گذاری به رشد تولید کشور کمک کنیم.
وزارت نیرو برای عدم قطعی برق بایستی تضمین دهد
در ادامه این سمینار، ناصر تقی‌زاده مدیر عامل شرکت معدنی و صنعتی چادرملو در پنل تخصصی سرمایه‌گذاری صنایع معدنی و فولادی در صنعت برق (چشم انداز، موانع و راهکارها) ضمن ابراز امیدواری برای آنکه وزارت نیرو در دولت جدید رویکرد جدیدی در پیش گیرد و صنایع فولادی را برای سرمایه‌گذاری در تولید برق و احداث نیروگاه تشویق کند، گفت: شرکت معدنی و صنعتی چادرملو برای یک نیروگاه ۵۰۰ مگاواتی سرمایه‌گذاری کرده است اما در حال حاضر به دلیل قوانین وزارت نیرو، فعالیت مجموعه متوقف شده است.
وی تاکید کرد: چادرملو قصد دارد که عملیات تعمیر و نگهداری (اورهال) برای نیروگاه خود انجام دهد اما وزارت نیرو این کار را مستلزم جریمه کرده است؛ زیرا هزینه اورهال بسیار بالاست. با این حال این شرکت حاضر است این هزینه را متقبل شود اما در مقابل، وزارت نیرو به ما بابت عدم قطعی برق تضمین دهد. ضمن اینکه برای ادامه فعالیت نیازمند ارز هستیم که بایستی تامین شود.
تقی زاده با بیان اینکه چادرملو به عنوان یک سرمایه‌گذار در حوزه صنعت و تولید برق است که باید مورد تشویق قرار گیرد، تصریح کرد: این درحالی است که سوءمدیریت‌ها در این زمینه وجود دارد؛ چرا که برای ساعت‌های مصرف برق هم با وجود اینکه از ۱۰ شب تا هشت صبح که پیک مصرف برق هم نداریم، اجازه فعالیت داده نمی‌شود. در حال حاضر تنها به صنایع فولادی فشار وارد شده و مجاز به فعالیت شبانه هم نیستند.
تقی‌زاده افزود: اکنون چادرملو برای مصارف آینده و طرح‌های توسعه‌ای خود برق تولید می‌کند که با مشکلات بسیاری از سوی وزارت نیرو مواجه شده است؛ چنانچه نیروگاه جدید نیز ساخته شود تضمینی وجود ندارد که به دلیل کمبود برق در منطقه مجددا جلوی استفاده از این برق برای چادرملو گرفته نشود.
وی با بیان اینکه در صنعت برق سرمایه‌گذاری اقتصادی ضروری است، گفت: اکنون ۵۰۰ مگاوات برق در نیروگاه چادرملو تولید می‌شود و در دیگر شهرها همچون ارفع هم نیروگاه وجود دارد که متعلق به چادرملوست؛ در صورتی که تنها صنایع فولادی فعالیت‌شان متوقف شده که تامین‌کننده نیاز بسیاری از صنایع است.
مدیرعامل چادرملو ضمن اشاره به اینکه در حال حاضر برق ۱۰ واحد فولادی اصلی قطع شده که دور از انصاف است و همچنین تشویقی برای سرمایه‌گذاری وجود ندارد، تاکید کرد: بزرگترین سد مقررات، وزارت نیروست و تا پنج سال آینده هم این مشکلات حل نمی‌شود؛ بنابراین تامین برق صنایع جز با تشویق انجام نمی‌شود اما امید است که وزیر نیروی جدید، روند مناسبی برای تعامل با صنایع در پیش گیرد.
مدیرعامل چادرملو در پایان یادآور شد: همچنین دولت بایستی گاز مورد نیاز صنایع فولادی را هم برای ما تامین کند. ضمن اینکه از دیگر مباحث اصلی، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر است که باز هم در تولید آن برای ما محدودیت گذاشته و تنها اجازه تولید ۱۰ مگاوات را داده‌اند.
آمادگی فولاد مبارکه برای احداث نیروگاهی با ظرفیت حداقل ۱۵۰۰ مگاوات
در ادامه این سمینار، عباس اکبری محمدی معاون بهره‌برداری شرکت فولاد مبارکه نیز در پنل تخصصی سرمایه‌گذاری صنایع معدنی و فولادی در صنعت برق اظهار کرد: شرکت فولاد مبارکه برای احداث نیروگاهی با ظرفیت حداقل ۱۵۰۰ مگاوات و همچنین تملک نیروگاه‌های که سیکل کامل ندارند اعلام آمادگی می‌کند. در مدتی که گذشته و با اقداماتی که از سوی وزارت نیرو انجام شده، صنعت حکمرانی در برق نزول پیدا کرده و در گام نخست باید این اعتماد از دست رفته مجددا به صنعت برق بازگردد.
وی افزود: چند برابر شدن یک شبه هزینه برق صنایع فولادی نیز از جمله اقداماتی است که توسط وزارت نیرو صورت گرفت. شرایط فعلی یک فرصت برای ماست که با تمرکز روی کار و تولید برق، مشکل را برای بلند مدت حل کنیم. البته باید مباحث برق و محیط زیست و گاز را به صورت مشخص و در کنار هم قرار دهیم و بر روی آن تمرکز کنیم. در واقع این موضوع را می‌توان با توجه به تغییرات تکنولوژی که در دنیا در حال رخ دادن است و مواردی همچون کربن‌زدایی مطرح و اجرایی کرد. از سوی دیگر شرایط چندان خوبی برای گاز وجود ندارد؛ پس لازم است مباحث گاز، برق و محیط زیست به صورت بالانس در کنار هم قرار گرفته و فکری برای آن‌ها شود.
معاون بهره برداری شرکت فولاد مبارکه ضمن اشاره به برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری شرکت‌ها برای راه‌اندازی نیروگاه برق، گفت: بهتر است تفاهم‌نامه میان وزارت نیرو و وزارت صمت با سرعت بیشتری به جلو رود و موارد سرمایه‌گذاری تسهیل شود؛ به این صورت که موارد مبهم برداشته شده و مشوق‌های لازم برای سرمایه‌گذاری تعیین شود.
اکبری محمدی با بیان اینکه برای رسیدن به این هدف در گام اول بایستی دیدگاه وزارت نیرو اصلاح شود، تاکید کرد: همانطور که گفته شد، در حال حاضر شرکت فولاد مبارکه آمادگی خود را برای احداث نیروگاهی به ظرفیت حداقل ۱۵۰۰ مگاوات اعلام کرده، اما نکته ای که وجود دارد این است که در مذاکراتی که طی این مدت انجام دادیم، به نظر می‌رسد رویکردها به گونه‌ای است که در گذشته هم وجود داشته و باعث به وجود آمدن شرایط فعلی و بحران برق شده است. به طور مثال یکی از نیروگاه هایی که به فولاد مبارکه معرفی شده، قیمتی دوبرابر قیمت نیروگاه‌های جدید دارد.
معاون بهره برداری شرکت فولاد مبارکه ادامه داد: با این طرز فکر و شرایط نمی‌توان به جلو پیش رفت؛ چراکه شرکت فولاد مبارکه سهامداران بسیاری دارد که شامل صندوق‌های بازنشستگی، عموم مردم و قشر محروم جامعه است و باید این ظرفیت و شرایط اقتصادی به گونه‌ای تنظیم شود که تشویقی برای سرمایه‌گذاری در آن وجود داشته باشد. در این میان مهم‌ترین موضوع که باید اصلاح شود، مشارکت با ذی‌نفعان است؛ چراکه در غیر این صورت و فعالیت به صورت یک‌طرفه، نتیجه‌ای در بر نخواهد داشت.